O Centro Espanhol de Santos é unha institución centenaria cunha historia que se confunde coa historia da cidade de Santos e a dos españois en Brasil.
Foi fundada na rúa Marqués de Herval. Alí tivo lugar unha reunión presidida por José V. Borjat, iniciador da idea, e con asistencia de José Pascual Gómez, Eduardo Bun Parada, Juan V. Borjat, Segundo Lobariñas Fernández e Evano Pérez Rodriguez, entre outros. Esta reunión tiña o obxectivo de fundar unha sociedade española que agrupase a todos os españois residentes en Santos e arredores. Xa dende o primeiro momento teñen a idea de mercar un solar onde edificar unha sede social da súa propiedade. Nun primeiro momento chaman a nova sociedade “Casino Espanhol de Santos”.
A súa primeira directiva estivo integrada por: Manuel Troncoso, como presidente; vicepresidente, Justino Flores Fernández; secretario, Geraldo Santiago Álvarez; vicesecretario, José V. Bojart; tesoureiro, Juan Estévez Martínez; contador, José María Molinos; procuradorees: Antonio Vázquez Quintela, Manuel Alonso Fernández, Felipe Vidal Ribas; vogais: Guillermo Linares, Eduardo Parada, Francisco Gimeno, José Rodríguez Pérez, Segundo Lobariñas, Juan V. Bojart, Francisco Gómez Fernández, José Fernández Domínguez,José Souto Domínguez, Rufino Fernández, Antonio Araújo e Juan Antonio Cividades; bibliotecario, José Pascual Gómez e síndicos: Antonio Alonso Fernández, Miguel García e Miguel Vázquez.
O 14 de marzo dese mesmo ano mercan un solar de 750m² situado na rúa Aguiar de Andrade, no barrio do Paquetá, onde pronto comezan a facer un gran palacete. Esta será a súa sede social ata o ano 1963. Nese ano tamén cambian o nome da entidade polo de Centro Espanhol de Santos.
Seguindo o seu exemplo, outro grupo de emigrantes, moitos socios da entidade, deciden crear unha nova asociación baixo o nome de “Sociedade Espanhola de Repatriaçâo de Santos”, co fin principal de dar axuda económica a aqueles asociados que tivesen que repatriarse ao terruño. Esta era unha das necesidades máis perentorias desa época entre a colectividade. En 1955 ambas as dúas entidades fusionánse e pasan a denominarse “Centro Espanhol e Repatriaçâo de Santos”.
Xa en 1971, a sociedade "Club e Juventud espanhola" se integra no Centro Espanhol para lograr unha maior presenza na colectividade e maiores logros na defensa dos seus intereses.
O Centro organiza numerosas actividades recreativas como bailes, banquetes, celebración de festas e datas festivas como o Día de Santiago Apóstol, a Festa da Hispanidade, San Xosé ou as chamadas "Noites galegas". Non esquece as actividades culturais como organizar ciclos de conferencias, etc.
Dende 1984, manteñen un colexio de ensinanza da lingua e cultura española chamado Alfonso X, el Sabio.
Conta cun grupo de baile e gaitas chamado "Semente Nova", formado polos fillos dos socios; e tamén un grupo folclórico "Caminos de España", con 6 músicos, 40 bailaríns e 7 membros do coro. Ambos grupos actúan en diversas festas da colectividade por todo Brasil e mesmo en Galicia.
Teñen tamén actividades deportivas como a práctica da natación, xinnasia, karate, escola de ping-pong, etc.
Non memos importantes son as numerosas accións asistenciais a favor dos socios: visitas a socios enfermos nas súas casas e hospitais; tramitar convenios e axudas para lograr descontos aos socios necesitados, en asistencia médica, en tendas ou supermercados, ópticas, librarías etc.
Como voceiro social editan o xornal "Hispanidad".