Identity area
Reference code
Title
Date(s)
- 1911 - (Creation)
Level of description
File
Extent and medium
2 modelos e 4 documentos
Context area
Name of creator
Administrative history
Esta sociedade foi fundada pola numerosa colonia de emigrantes mugardeses residentes na illa de Cuba coa finalidade de levar gratuitamente aos seus veciños «el codiciado pan de la enseñanza». A súa creación estivo promovida por Francisco Sabio Badía (primeiro presidente), Juan José Rabina Cañizo, Eliseo García, Esteban Deus Prados, Ferreol Lago, Jaime Villar Lago e José Gelpi Souto.
Segundo a acta de constitución, o obxecto principal da nova entidade era «fomentar y propagar la enseñanza gratuíta entre los naturales del término municipal de Mugardos, creando a ese fin, colegios de ambos sexos en cada una de las cuatro parroquias de que se compone dicho término, empezando por la de Mugardos y continuando en las demás...».
Unha vez constituída, a entidade comeza a organizar numerosas actividades para obter fondos para enviar á súa terra natal, ben a través da emisión de bonos, ou pagamento de cotas sociais, ben organizando festas e comidas que servían tamén para fomentar a unión dos mugardeses que vivían na illa.
O 19 de setembro de 1910 crea unha delegación en Mugardos, que foi dirixida por Jesús Fernández, quen se ocupa de xestionar todo canto se lle encargaba de Cuba e, principalmente, a construción do grupo escolar.
Contaba, tamén, coa axuda de grupos de mugardeses que residían noutros países como Estados Unidos: en Florida, o delegado era Joaquín Díaz Casal; en California, Juan Rodeiro, e en Boot Key, José Díaz Casal. En Bos Aires, Manuel Deus López; en México, Vicente López Badía; e, en Brasil, Antonio Lara Aneiros. Con todas as contribucións mandáronse, ao longo de varias décadas, cartos para o mantemento das escolas municipais e tamén para casos de necesidade da vila e dos seus habitantes, como por exemplo o envío, en 1912, de 1899 pesetas para repartirlles ás catro viúvas dos náufragos da lancha Pilar.
O 9 de abril de 1922 organízase un acto para festexar a colocación da primeira pedra do edificio escolar que levará o nome da sociedade. As obras comezan en 1923 e rematan en 1925, cun custo de 6500 pesetas. Pero non será inaugurado oficialmente ata o 3 de novembro de 1929, debido ás malas relacións entre os directivos da sociedade e o alcalde da vila.
Por este motivo, en 1925 a sociedade cedeu o edificio para que se impartisen as clases da escola unitaria dos Casás. En 1927, sen inaugurar, comezan as clases, que serán gratuítas e laicas, cun mestre pagado pola sociedade.
Nesta década realiza numerosos envíos de libros para as escolas do municipio.
En 1926 hai importantes disensións polo funcionamento da entidade entre os socios, o que desenvoca na escisión dun grupo, que acaba formando unha nova asociación chamada Juventud Mugardesa, con finalidade recreativa. En 1946, grazas ás xestións de Francisco Yáñez Badía, as dúas asociacións volven unirse. Pero os cambios políticos e sociais, tanto en España como en Cuba, provocan unha modificación nos seus obxectivos, benéficos e recreativos, pasando a chamarse Unión Mugardesa de Beneficencia y Recreo.
En 1951, a causa das dificultades económicas da sociedade, apróbase en asemblea xeral de socios a cesión do edificio escolar ao Concello.
Esta sociedade segue a existir na actualidade e é unha das poucas que conta coa súa propia sede social, sita na rúa Peñalver, 561 da capital cubana.
Repository
Archival history
Immediate source of acquisition or transfer
Content and structure area
Scope and content
Diplomas e certificados da "Unión Mugardesa", conservados en formato dixital:
- Modelos de diploma de socio de mérito e de socio fundador
- Diploma de premio á constancia outorgado a José Pico Corral (1919)
- Diploma pola participación no IV día de Galicia Exterior (12-13/08/2004)
- Nota informativa sobre a festa da Merced (01/04/1982)
- Certificado do Concello de Mugardos, asinado polo seu secretario, Francisco Galán Castro, coas normas a seguir para as delegacións da sociedade (23/06/1911)
Appraisal, destruction and scheduling
Accruals
Aberto a novos ingresos
System of arrangement
Conditions of access and use area
Conditions governing access
Consulta en sala para investigadores e demais persoas interesadas na temática migratoria
Conditions governing reproduction
Permítese a súa reprodución dixital ou reprográfica
Language of material
- Spanish
Script of material
- Latin
Language and script notes
Physical characteristics and technical requirements
Para a visualización dos documentos en formato pdf requírese un ordenador, que se pon a disposición dos investigadores.
Finding aids
Allied materials area
Existence and location of originals
A propia institución
Existence and location of copies
Arquivo da Emigración Galega - CdC
Related units of description
Notes area
Alternative identifier(s)
Access points
Subject access points
Name access points
- Unión Mugardesa (Subject)
Genre access points
Description control area
Description identifier
Institution identifier
Rules and/or conventions used
NOGADA
Status
Draft
Level of detail
Partial
Dates of creation revision deletion
Creado por Adriana Cousillas o 01/08/2019
Language(s)
- Galician
Script(s)
- Latin
Sources
Digital object metadata
Filename
CCG_em_CU_Union-Mugardesa_Diplomas-e-certificados.pdf
Latitude
Longitude
Media type
Text
Mime-type
application/pdf