Esta entidade foi creada a finais do século XIX por un grupo de españois que lideraron a idea de fundar unha asociación mutualista que dese asistencia á crecente colectividade española asentada en Porto Alegre. Entre os 47 socios fundadores da nosa sociedade pódese citar a: Agapito González, primeiro presidente social; Vicente Sánchez, secretario; Antonio Peralta, Gabriel Franco, José Calzada, José Cortés, Andrés Serramo, Juan Pajarón, Manuel Gutiérrez, Juan Fernández, entre outros.
Como principal obxectivo da sociedade aparece o de crear un fondo común destinado a socorrer aos asociados en casos de enfermidade ou necesidade. Trátase pois dunha entidade mutualista, apolítica e sen un credo relixioso determinado.
O seu bo facer fixo que moi pronto se incrementase o número de asociados tanto españois como brasileiros, polo que o seu carácter hispano quedou un tanto diluído.
En 1923 apróbase unha reforma dos seus estatutos sociais, ampliando as coberturas aos socios cunha sección de seguros de vida e invalidez, outra de protección, outra de cultura e tamén de recreo.
Tras varios anos de proxectos e obras, en 1929 inaugura un palacete como sede social propia, obra do arquitector e escultor Fernando Corona, cunha magnífica fachada barroca que dá magnificencia ao conxunto. Contaba con amplios salóns para realizar reunións sociais e banquetes, un restaurante, un bar social e unha gran biblioteca.
O peso cada vez maior das actividades recreativas en detrimento da acción mutualista e ademais nas directivas de socios hai cada vez maior peso de socios de orixe brasileira, todo isto provoca descenda o número de socios.
A finais de 1935 prima a idea de crear e manter un consultorio médico propio, que comeza a funcionar na propia sede social. Esta policlínica foi doada por José Barreras Escalona, presidente da entidade, para que nela fosen atendidos todos os socios enfermos da entidade.
Nese ano inauguran tamén un consultorio xurídico.
Na década dos 50 un grupo de socios abandonan a entidade, contrarios a opción política da directiva e a marcha da mesma, e fundan a "Casa de Espanha de Porto Alegre".
En 1994 aproban a súa fusión coa entidade antes mencionada, creando o actual "Centro Espanhol de Porto Alegre".